Bu sorunun çok basit bir yanıtı var. Hizmeti kim alıyorsa o ödemeli.
Gayrimenkul sektöründe alım ve satım işlemlerinde alıcı/satıcı karşılıklı %2 Hizmet bedeli, kiralama için ise bir kira bedeli hizmet bedeli ödüyor. Bu durum gayrimenkulünü satılması için gayrimenkul danışmanına yetki veren mülk sahibi açısında da, bir gayrimenkul satın almak ya da kiralamak isteyen alıcı açısından da bazı problemlere sebep olmaktadır. Mülk sahipleri genel olarak , bu hizmet bedelinden arındırılmış, eline net geçecek rakam ile ilgileniyor, alıcı ise kendi bakış açısıyla sadece bir kez görüp, hatta bazen hiç görmeden satın aldığı gayrimenkul için -kendince- çok yüksek olan bu hizmet bedelini ödememek için çeşitli yollara başvuruyor. Bizlerde gayrimenkul danışmanları olarak, bu zorlu durumdan en az zarar ile kurtulup, kanunların bize hak gördüğü hizmet bedelini tam olarak alabilmek için çeşitli stratejiler geliştiriyoruz.
Oysa ki bana göre sorunun çözümü için atılması gereken bir iki somut adım ile tüm tarafların mutlu olacağı bir çözüme ulaşabiliriz. Öncelikle bir danışmanın satış/alış konusuna giren her bir gayrimenkul için her iki tarafı da temsil etme durumundan vazgeçilmelidir. Bir Gayrimenkul danışmanı , bir portföy ile ilgili olarak hem satıcıyı hem de alıcıyı hizmet bedeli alma gayesi ile temsil etmemelidir. Danışman sadece kendisine yetki veren tarafı alıcı/satıcı hangisi yetkiyi vermiş ise onu temsil etmeli, diğer taraftan hizmet bedeli almamalıdır. Biraz daha açarsak; mülkünü satmak üzere bir gayrimenkul danışmanına satış yetkisini veren mülk sahibi hizmet bedelinin tamamını(bence bu oran %3 olmalıdır) eğer satış gerçekleşir ise gayrimenkul danışmanına ödemeli, alıcı hizmet bedeli ödememelidir. Alıcı adayı sadece ilgilendiği gayrimenkul için değil, danışmanın ya da bağlı olduğu ofisin satış yetkisine sahip tüm gayrimenkulleri için hiç bir hizmet bedeli ödemeden satın alma işlemi yapabilmelidir.
Alıcı adayı, gayrimenkul danışmanının satış yetkisine sahip olduğu gayrimenkuller içinden aradığını bulamaz, ve danışmanın kendisi için başka ofisler yada sahibinden satılıklar içinden de olabilecek bir gayrimenkulü bulması için bir yetkilendirme yaparsa , bu yetki sözleşmesini içeriğine bağlı olarak düzenlenen sözleşme sonucu artık bir satınalma işlemi olunca o zaman alıcı adayı artık hizmet alan tarafta olduğu için bu sefer danışmana hizmet bedelini ödemelidir. Ve bu oranda %3 olmalıdır.
Bu türden bir çalışma yöntemi uygulamada şöyle bir durumda ortaya çıkaracaktır. Örnek,alıcı adayını temsil yetkisine sahip bir danışman, bir sahibinden portföyü bile alıcı adayına sunsa ve bu satın alma gerçekleşse sahibinden satıp hizmet bedeli ödemek istemeyen satıcı içinde tam bir anlaşma içinde süreç devam devam edecektir. Alıcı baştan itibaren bir yetki sözleşmesi ile danışmana hizmet bedelini hangi şartlar altında ödeyeceğini bildiği için alıcıların “Sadece bir kez bir ev gösterdi, benim için ne hizmet verdi ki bu kadar para istiyor benden” diye düşünmeden aldığı hizmette gönül rahatlığı ile ödemesini yapacaktır. Yine aynı yetki ile başka ofislerin portföylerini sunmak konusunda hiç bir sorun olmayacaktır, çünkü satıcıyı temsil yetkisine sahip danışman da gelen alıcı adayını “hizmet bedelini alabilecekken başka bir danışmana kaptırdığı bir işlem gibi” görmeyecek ,ve paylaşım oranları hızla artacaktır.
Satıcı yetkilendirmesi ile görevlendirilen danışmanda parasını alacağı satıcıya en iyi hizmeti verip onun çıkarların korumak için elinden geleni yapacak, hem alıcıdan hem de satıcıdan hizmet bedeli alma durumunda olmadığı için portföylerini diğer tüm danışmanlar ile paylaşmakta hiç bir sakınca görmeyecektir.
Kiralama konusunda ise tüm hizmet bedelini kesinlikle mülk sahibi ödemelidir. Bu seçenek ile gerçek hizmeti alan , ve taşınma sırasında pek çok masrafa boyun eğmek zorunda kalan kiracılar için oluşan giderlerin daha hakkaniyetli bir paylaşımı olacak, sürekli kiracı değiştiren ev sahipleri içinde bu duruma ilişkin bir gider oluşacaktır.
Hizmet bedelinin tek taraflı ve %3 olması durumunda ofis ile danışman arasında şöyle bir paylaşım olması da bence daha doğru olacaktır. %1 ofis %2 danışman şeklinde olmalıdır.